نقد فیلم The Exorcist : Believer
در سال ۲۰۲۳، پنجاه سال از اکران فیلم “جن‌گیر” به کارگردانی ویلیام فریدکین می‌گذرد. این فیلم ترسناک توانست جهانی شدن و به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل شود. از همان زمان فیلم فریدکین، یک فرنچایز دنباله‌دار را شروع کرد که تا امروز ادامه دارد. اما یکی از مورد انتظارترین فیلم‌های ترسناک سال ۲۰۲۳، فیلم The Exorcist Believer به عنوان آخرین قسمت از این فرنچایز شناخته شده است. اکنون سوال مهم اینجاست که آیا چنین دنباله‌ای ارزش توجه مخاطب را دارد یا خیر؟ پس تا انتها با ما در فیلمو مگ همراه باشید.
همگی می‌دانند که فیلم کلاسیک و ترسناک جن‌گیر اثر ویلیام فریدکین، امسال پنجاه ساله شد. اما در این میان اتفاق تلخی افتاد که سالگرد فیلم با درگذشت کارگردان خود همزمان شد. در واقع، فریدکین فقط چند ماه قبل از اکران دنباله فیلم اصلی خود از دنیا رفت.
اما در دوران بازسازی ها، دنباله ها و ریبوت ها، انتشار یک “جن‌گیر” جدید دیگر برای هیچکس تعجب آور نیست و نامزدی دیوید گوردون گرین برای کارگردانی این فیلم نیز در نگاه اول انتخابی تعادل‌آمیز و منطقی به نظر می رسد. باید توجه داشت که در طول شش سال گذشته، گرین درگیر رنسانس جدیدی پیرامون آثار کلاسیک‌ماندگار و کالت در ژانر وحشت با درجات مختلف موفقیت بوده است. این کارگردان پیش از آمدن به سمت جن‌گیر، یک سه گانه جدید را برای فیلم ماندگار “هالووین” جان کارپنتر تولید کرده است.
نقد فیلم «هالووین» دیوید گوردون گرین: یک جریان مستقیم به عنوان جن‌گیری جدید
در سال ۲۰۲۳، اولین فیلم «هالووین» دیوید گوردون گرین توانست به اندازه کافی فرنچایز را مجدداً راه اندازی و احیا کند، اما آخرین اثر او، بی‌شک یک تدفین بسیار شرم‌آور برای فرنچایز هالووین بود. اما جن‌گیر فریدکین پیش از این دنباله جدید، در زمان خودش دنباله‌های زیادی دریافت کرده بود، اما هیچ‌کدام نتوانستند وجودشان را توجیه کنند.
اکنون فیلم The Exorcist Believer نیز از نگاه داستانی حضور تمام فیلم های قبلی را نادیده می‌گیرد، بنابراین دیوید گوردون گرین بار دیگر سعی می‌کند داستانی را بازنویسی کند که هیچکس دیگری جز خود فریدکین توانایی استفاده درست از آن را نداشته باشد.
داستان فیلم جدید به شرح زیر است: دو دوست به نام‌های آنجلا (لیدیا جوت) و کاترین (اولیویا مارکوم) تصمیم می گیرند به جای درس خواندن، برای برقراری ارتباط با دنیای ارواح مراسم خاصی برگزار کنند. این اقدام آنها را به مدت سه روز ناپدید می کند و این حادثه باعث نگرانی والدین و دوستان آنها می‌شود. اما وقتی این دو نفر بالاخره پیدا می‌شوند، مشخص می‌شود که دختران چیزی از غیبت خود به خاطر نمی‌آورند. این به این معناست که روز به روز وضعیت روانی آنها به شدت بدتر می‌شود و والدین این دو دختر شروع به شک می‌کنند که این فقط یک اختلال پس از سانحه نیست و برای نجات فرزندان خود باید با ناشناخته ها روبرو شوند.
بیشتر بخوانید : نقد فیلم ملاقات خصوصی
باید نقد فیلم را با این واقعیت شروع کرد که فیلم The Exorcist Believer بیشتر شبیه ترکیبی از «پروژه جادوگر بلر» و «احضار» است تا یک دنباله مستقیم برای جن‌گیر ویلیام فریدکین. لحن فیلم بیشتر به نظر می‌رسد که یک اثر هیجان‌انگیز یا درام باشد تا یک فیلم ترسناک. بنابراین فیلم به عنوان دنباله‌ای بر یکی از بهترین و ترسناک‌ترین فیلم‌های ترسناک تاریخ، نمی‌تواند یک اثر موفق نامیده شود.
در دل داستان این فیلم، دیوید گوردون گرین از موضوع کلیسا به عنوان نیرویی که با شیطان اهریمنی مبارزه می‌کند فاصله می‌گیرد. این موضوع نشان می‌دهد که جن‌گیر فریدکین در زمان خود مخاطبان را با جسارت سرسختانه و فضای بیمارگونه اش مجذوب خود کرد. اما گرین به جای پذیرش و بازاندیشی این تجربه، به دنبال کار جدیدی است اما این کار در این فیلم به درستی انجام نمی‌شود.
این فیلم جدید بر اساس ترکیب بندی های عمداً شلخته ای ساخته شده است که در برخی از فیلم های اسلشر عالی به نظر می‌رسند، اما مطلقاً در محیط ماورایی این اثر کار نمی کنند. به طور کلی، مولفه غیبی فیلم به شیوه‌ای کاملاً آماتوری اجرا می‌شود که نشان می دهد گرین یک استاد قصه گویی نیست، بلکه یک صنعتگر سینمایی است. شاید بگویید این حرف یعنی چه؟ خب منظور من این است که در این فیلم سوژه اصلی ناپیداری رفتاری دو دختر نوجوان است. اما مشکل اینجاست که هیچ کس هرگز این موضوع را مطرح نمی‌کند که واقعاً در آن جنگل چه اتفاقی برای این دو دختر افتاده که منجر به این رفتار شده است.
احتمالاً دیوید گوردون گرین به عنوان کارگردان، موضوع ماورائی فیلم را برای دنباله‌های آتی رها کرده و تایید و ترخیص شده را دنبال می‌کند. بنابراین در نیمه نخست فیلم، هیچ اتفاق مهمی رخ نمی‌دهد تا داستان به سمت اصلی خود حرکت کند. اما در این نوع آثار، وجود فضای ماورائی و جلوه‌های خاص بسیار اهمیت دارد. این فضا در فیلم با نورپردازی صحیح ترسیم می‌شود، اما به نظر می‌رسد که گرین این جنبه را نادیده می‌گیرد. به جای آن، ما مشاهده می‌کنیم که فیلم بیشتر به نمایش مکان های مذهبی و مکالمات درباره اعتقادها و نقل قول‌های انجیل می‌پردازد، به عبارت دیگر، هر چیزی جز جن‌گیری آیینی.
در فیلم اصلی جن گیر ویلیام فریدکین، کشیش به عنوان یک شخصیت کلیدی و ابرقهرمانی با ایمان بی‌حد به قدرت مطلق و خدا ترسیم شده بود. اما در این دنباله دیوید گوردون گرین، تجربه مذهبی تنها یک جزء معمولی و بی‌اهمیت است. تنها کشیش در فیلم آسیب پذیر و ضعیف به نمایش درآمده و قدرت در دست والدینی است که عشق بی‌پایانشان به فرزندانشان باید نجات آنها را به ارمغان بیاورد.
این ایده در حقیقت اجتماعی قابل قبول و تأیید شده است؛ اما متأسفانه هیچ ارتباطی با فلسفه ماورائی فرنچایز «جن‌گیر» ندارد.
داستان فیلم تلاش می‌کند بیشتر بر تعامل میان مردم و دین تمرکز کند تا نشان دهد که چگونه یک شخص به ایمان می‌رسد یا از آن منحرف می‌شود. اما مشکل این نسخه داستانی در آن است که این خط داستانی به هیچ اوجی نمی‌رسد. از دیگر طرف، این فیلم به تعبیر واقعی، فیلمی ترسناک نیست و حداقل تا پایان نیم‌ساعت آخر، ما با یک درام در عرصه وحشت روبرو هستیم. به نظر می‌رسد گرین اکثر اوقات فراموش کرده که او باید بخواهد یک بخش دیگر از داستان «جن‌گیر» را به تصویر بکشد.
در مجموع، مؤلفه ماورائی فیلم به چیزی در سطح ترس زامبی‌محور کاهش می‌یابد و ناله‌های شخصیت لزلی اودوم جونیور، که به دلیل از دست دادن همسرش به اندوه آسیب دیده است، باعث می‌شود که تمام این فیلم در زمینه ترس یکنواخت و بی روح نمایان شود.
بیشتر بخوانید : لیست فیلم های ترسناک
در ختام، متاسفانه می‌توان گفت که فیلم The Exorcist Believer ترسناکی واقعی نیست. کارگردان بیشتر از جلوه‌های صدا و تصویری ناچیز و غالباً تقلبی استفاده می‌کند. از ابتدا، فیلم با ورود دو حیوان به صورت ناگهانی و با صدای تند و تیز شروع می‌شود، اما ادامه داستان نیز هیچ چیز بهتری ارائه نمی‌دهد. با این حال، زمانی که به مبارزه با شیاطین، یا به عبارت دیگر، جن‌گیری می‌پردازیم، سازندگان به سادگی ما را با حجم زیادی از تصاویر و صداها روبرو می‌کنند که جذابیتی ندارند.
قطعاً تنها افرادی که از تماشای این فیلم ممکن است ترس ببرند، بچه‌های دبستانی هستند. از این رو، با وجود عدم علاقه به گفتن این واقعیت، فیلم The Exorcist Believer به سادگی یک فیلم ناکام است. این فیلم ناهماهنگ است، بدون لحظه‌های ترسناک، کارگردانی ضعیف، بازی‌های ناکارآمد و یکی از بدترین پایان‌ها در سال‌های اخیر را دارد. این به معنای واقعی کلمه این است که «جن‌گیر: مؤمن» یک فیلم ترسناک بسیار بد است که به وضوح هیچ ایده‌ای ندارد. اتمسفری سرد و کند به همراه داستانی بی‌ارزش باعث می‌شود که من توصیه نکنم تماشای آن را.
